به گزارش گروه سیاسی«خبرنامه دانشجویان ایران»؛ بر زمین ماندن شعار شفافیت که اصلی‌ترین شعارهای مجلس یازدهم بود اکنون که در آستانه انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی هستیم بیش از همیشه رخ نمایی می‌کند و شاید محقق نشدن آن لطمه‌ای بر آرا و اعتماد عمومی باشد که که بر ابتنای به این شعار رای داده‌اند؛ مجلس یازدهم با شعار شفافیت روی کار آمد و انتقادات زیادی را علیه نمایندگان مجلس دهم برای رد این طرح بیـان کردند. اما سوالی که مطرح است آن است که چرا مجلس یازدهم به سمت شـفاف شدن نرفت.
شعاری که بر زمین ماند
افکار عمومی حاضر به فراموشی این وعده مهم بر زمین مانده نیست؛ به خصوص اکنون که می دانند رئیس دولت سیزدهم هم در جمع مخالفان شفافیت قرار دارد؛ کسی که قبل از ورود به پاستور بارها از اهمیت تن دادن به شفافیت گفته بود.
اما خود به مخالفی برای شفافیت تبدیل شده است. به گفته غلامرضا نوری قزلجه، نماینده مردم بستان آباد، «متأسفانه، این موضوع در جوامع جهان سوم به یک رویه تبدیل شده است که به شعارهای خود عمل نکنند؛ به همین دلیل در مجلسی که با وعده شفافیت و حتی با وعده کتبی شـفافیت روی کار آمد، غیرشفاف ترین تصمیمات گرفته شد».
شفافیت قوای سه گانه
مجلس یازدهم ابتدا با طرح شـفافیت آرای نمایندگان «که خود داعیـه دار آن بود» مخالفت کرد، اما بعد از مدتی طرح به شفافیت قوای سه گانه تغییر شکل یافت تا برای همه قوا الزام آور شـود. بااین حال، موضوع به این مرحله ختم نشـد و بعـد از کش وقوس های فراوان، طرح به جای تبدیل شـدن به قانون، سر از مجمع تشخیص مصلحت درآورد. وقتی هفته ها خبری از تعیین تکلیف شفافیت قوای سه گانه در مجمع تشخیص مصلحت نبود، یکباره خبر رد آن، آن هم به دلیل درخواسـت رئیسی و عدم تمایل دولت برای تن دادن به شـفافیت، منتشر شد. خبری که با واکنش منفی بسیاری مواجه شد و درخواست برای رسـیدگی مجدد به طرح به شکل جدی توسط برخی نمایندگان مجلس کلید خورد.
حال مجلس مدعی شفافیت، در ماه های پایانی خود هنوز در پیچ و خم قانونی کردن این مهم است و به نظر می رسد قرار نیست طرح شفافیت قوای سه گانه به سرانجامی برسد، چه آنکه بنا به روایت ها هم دولتی‌ها مخالفند، هم مجمعی ها و حتی زمامداران فعلی قوای اجرایی و مقننه بودبرخی نمایندگان مجلس فعلی به این ترتیب باید شـفافیت را که شـعار مشترک پایان یافته تلقی کرد.
شفافیت در دستگاه‌ها به نفع یا ضرر کشور است؟
نایب رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس گفته است: انتظار می رود هرچه سریع تر طرح شفافیت قوای سه گانه در هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت تعیین تکلیف شود. محمدحسن
آصفری درباره آخرین وضعیت طرح شفافیت قوای سه گانه و سایر دستگاه ها بیان کرد: بحث شفافیت مورد مطالبه عموم مردم است و باید در همه حوزه ها به ویژه در سه قوه این شفافیت وجود داشته باشد. هیچ بخشی نباید دور خود برای شفافیت خط قرمز بکشد.
شفافیت در دستگاه ها هرچه گسترده تر باشد قطعا به نفع کشور است. وی در ادامه اظهار کرد: اینکه مردم را در برخی از حوزه ها نامحرم بدانیم به صلاح کشور نیست. برخی از حوزه ها که جنبه طبقه بندی خیلی محرمانه دارد، می تواند شفاف نباشد، اما در تمام بخش های دیگر حتی مجمع تشخیص مصلحت نظام، هیئت وزیران و شورای عالی قضائی می تواند شفافیت حاکم باشد. لازم است همه بخش ها از موضوع شفافیت تمکین کنند. نماینده مردم اراک در مجلس شورای اسلامی، تصریــح کرد: معطل ماندن طرح شفافیت قوای سه گانه در هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام با توجه به اینکه مجلس ایراداتی را که این هیئت گرفته بود مرتفع کرد، قابل قبول نیست. انتظار می رود هرچه سریع تر این طرح در هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت تعیین تکلیف شود.
در همین راستا، غلامرضا نوری قزلجه نماینده آذربایجان شرقی در مجلس شورای اسلامی گفت: ســه قانون بسیار مهم در مجلس یازدهم وضع شد که با همه آحاد جامعه سروکار داشت. یکی قانون عفاف و حجاب بود، یکی قانون صیانت و دیگری قانون جمعیت که بسیار برای جامعه مهم بودند و هر سه به صورت اصل هشــتادوپنجی و محرمانه وضع شــدند». او در رابطه با موانع شــفافیت هم توضیح داده است: «من نمی خواهم اسم شخص بیاورم، اما نقش افراد و جایگاه آنها در مجلس مشخص است.
نمایندگان به مردم بگویند نخواستیم و نتوانستیم
آنچه باعث شـد طرح ها، به ویژه این سه طرح، به صورت اصل ۸۵ دربیاید، این بود که ایرادهای بسیار زیادی داشتند و برای فرار از هزینه بیان آنها این اقدام را در پیش گرفتند. فلسفه پخش مستقیم روند قانون گذاری اساسابرای این است که مردم در جریان وضع قوانین قرار بگیرند و آمادگی ذهنی داشته باشند، اما این اتفاق نیفتاد». او همچنین در توضیح نقش دولت در عدم به نتیجه رسیدن شفافیت هم گفته است: «بر اساس آنچه من از گفته های رئیس مجمع تشخیص مصحلت نظام خواندم، آقای رئیسی با طرح شفافیت قوای سه گانه که طرح نیم بند نمایشی از شفافیت بود، مخالفت کردند. معلوم است دولت سر همراهی با موضوع شفافیت ندارد، در حالی که این طرح به حوزه دولت خیلی کم ورود کرده بود و همین را هم برنتابیدند».
وی ادامه گفته است: دلیل اینکه می گویم این طرح نمایشی از شفافیت بود برای این است که مثال در این طرح آمده صحن باید شفاف باشد مگر آنکه یک تعداد نمایندگان درخواست داده و رأی گیری شود که آرا شفاف نباشد یا در کمیسیون چندنفری درخواست بدهند آرا شفاف نباشد. اصوال اراده ای برای شفافیت واقعی وجود ندارد. همچنین در بحث شعب و جلسات هیئت رئیسه ورود نکرده بود. بــه عنــوان مثال، جلسات شعب برای اعتبارنامه نمایندگان مهم است، اما این طرح بــه آن ورود نکرده بود. با همه استثنائاتی که برای ایــن طرح مطــرح کرده بودند، مسـیری را بـرای طرح شفافیت قوای سه گانه تعیین کردند که برود و برنگردد. اصولا اراده ای برای شفافیت واقعی وجود ندارد. این نمایندگان باید به مردم بگویند نخواستیم و نتوانستیم».
گزارش از محمد جهاد
